Nhắc đến “enzyme”, nhiều người sẽ nghĩ ngay tới một thuật ngữ “cao siêu”, với những dược liệu hiếm có cùng các nhà khoa học với máy móc tối tân, và rồi cho rằng đó là một phạm trù không thực sự gần gũi với đời sống con người. Tuy nhiên điều này không hoàn toàn chính xác, thực chất enzyme luôn hiện hữu khắp nơi, có thể nói nơi nào có sự sống, ở đó có enzyme.
Enzyme đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của sinh vật sống, của con người, động vật, thực vật. Ngành khoa học nghiên cứu về enzyme luôn nỗ lực tìm ra các loại enzyme hữu ích và ứng dụng chúng vào đời sống (enzyme trong đu đủ). Các nguồn nguyên liệu để sản xuất enzyme cũng rất phong phú, từ động, thực vật cho tới vi sinh vật. Hiện nay, các enzyme được chiết xuất từ thực vật đang nhận được nhiều sự quan tâm của cộng đồng nghiên cứu sinh học nhờ nhiều ưu điểm nổi trội, đặc biệt là tính an toàn và nguồn cung dồi dào. Bài viết này xin giới thiệu tới bạn đọc một loại enzyme được chiết suất từ loài cây rất quen thuộc với chúng ta, đó chính là Enzyme Papain chiết xuất từ cây đu đủ.
Papain là gì?
Enzyme papain chiết xuất từ trong đu đủ, là một enzyme tự nhiên thuộc nhóm protease, nổi bật với khả năng phân giải protein. Trong một số bài thuốc hay mẹo dân gian có sử dụng cây đu đủ thì papain đã âm thầm góp một phần tác dụng không nhỏ, có thể kể tới những công dụng như hỗ trợ giảm đau, viêm và sưng. Nó cũng đã được sử dụng để cải thiện tiêu hóa và điều trị nhiễm trùng, tiêu chảy và dị ứng. Cơ thể người có thể hấp thu papain một cách trực tiếp qua việc tiêu thụ đu đủ, ngoài ra còn bằng cách hấp thụ qua các dạng papain tinh chế khác.
Các enzyme có khả năng phân giải protein thường thuộc một trong hai dạng là endopeptidase và exopeptidase, đây là 2 thuật ngữ trên dùng chỉ phân biệt vị trí mà các enzyme thực hiện chức năng phân cắt các liên kết peptit trong phân tử protein, tuy nhiên với papain thì enzyme này lại mang vai trò của cả hai. Chính vì đặc điểm đó nên papain có tính đặc hiệu cơ chất rộng, có thể thủy phân hầu hết các liên kết peptit, chỉ trừ các liên kết với proline và acid glutamic nhóm –COOH tự do.
Một số tác dụng của papain với sức khỏe
Papain mang rất nhiều công dụng tốt đối với sức khỏe. Bổ sung Papain sẽ có lợi trong việc hỗ trợ điều trị bệnh:
Tác dụng giảm đau, điều trị nhiễm trùng
Papain đang được sử dụng như một loại thuốc giảm đau đối với những người thường xuyên vận động mạnh, đặc biệt là các vận động viên. Các vận động viên luôn rất cẩn trọng trong việc sử dụng các loại thuốc, bởi các quy định nghiêm ngặt về danh sách dược phẩm hợp lệ được dùng khi thi đấu. Papain tỏ ra rất hiệu quả và an toàn trên phương diện giảm đau, giảm sưng nếu so sánh với các dược phẩm cùng loại.
Trong nha khoa, có một loại gel có cái tên Papacarie, được tạo ra với thành phần chính là papain. Loại gel này được sử dụng để loại bỏ các phần bị viêm nhiễm hoặc không thể khôi phục ở những bệnh nhân bị sâu răng, đặc biệt là nó còn đóng vai trò như một thuốc gây tê và giảm đau khi tiến hành điều trị răng (nguyên liệu papain).
Nhờ vào đặc tính kháng virus và kháng nấm tốt, papain được sử dụng để điều trị bệnh zona. Nó sẽ thay thế hoặc kết hợp với acyclovir, một loại thuốc chống vi-rút được sử dụng để điều trị nhiễm virus herpes. Tiêu thụ enzyme papain có thể làm giảm đau liên quan đến bệnh zona sau 14 ngày điều trị.
Khả năng thủy phân của papain còn đem lại nhiều ứng dụng khác, đặc biệt là tiêu diệt tận gốc các protein chết hoặc dư thừa trong cơ thể. Một hỗn hợp gồm papain, bromelain và cellulase còn được sử dụng để điều trị sỏi thận.
Hỗ trợ tiêu hóa tốt
Papain giúp các thức ăn giàu protein tiêu hóa dễ dàng hơn đồng thời hỗ trợ đào thải chất cặn bã ra khỏi cơ thể, hỗ trợ xử lý rất tốt các triệu chứng táo bón, đầy hơi, rối loạn chức năng tiêu hóa. Đi sâu hơn, papain còn hạn chế được sự tích tụ những protein dư thừa trong đại tràng và hệ thống bạch huyết. Papain có thể hoạt động độc lập mà không cần sự tương hỗ với axit, điều này giúp những người bị axit dạ dày thấp cũng có thể sử dụng được loại enzyme này, ngoài ra, papain còn kích thích sự thèm năn điều trị bệnh biếng ăn, ăn không ngon miệng.
Tác dụng giảm viêm
Các chứng viêm nhiễm thường xuất phát từ sự tăng sinh của các phức hợp miễn dịch gây bệnh, sự ứ đọng bạch huyết và ngưng trệ điều tiết trên hệ thống miễn dịch. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các enzyme phân giải protein như papain có thể ngừa các tác nhân gây viêm trên, đã có các thực nghiệm dùng papain điều trị cho những bệnh nhân bị hen suyễn, viêm khớp và các tình trạng khác, kết quả cho ra rất khả quan với các triệu chứng viêm nhiễm giảm rõ rệt.
Các ứng dụng khác trong đời sống của papain
Enzyme là một điều kỳ diệu, dù vẫn có bản chất là protein nhưng nhờ cấu tạo phân tử đặc biệt, chúng mang đến những lợi ích lớn lao trong nhiều lĩnh vực. Thậm chí con người vẫn chưa thể khai phá hết những tiềm năng đó dù là với các enzyme quen mặt.
Đối với papain, ngoài sự đóng góp cho y học như đã nêu trên, enzyme này còn đem lại các lợi ích có tính ứng dụng cao trong đời sống thực tiễn. Đặc biệt là trong công nghiệp, papain phủ sóng mạnh với nhiều mục đích khác nhau, dưới đây là một số phần trọng tâm trong số đó:
Có mặt trong các sản phẩm hỗn hợp không kê đơn. Bao gồm các enzyme tiêu hóa khác nhau. Đồng thời cũng được sử dụng như một thành phần trong các chế phẩm phân cắt enzyme…
Ứng dụng làm nguyên liệu thành phần trong gia công thực phẩm chức năng, sản xuất các loại dược mỹ phẩm. Ngoài ra nó còn được sử dụng nhiều trong sản xuất thuộc da,…
Ứng dụng trong làm mềm thịt: Tất nhiên là với tính chất đặc trưng của mình cùng với một số ưu điểm khác, papain rất được tin dùng trong việc làm mềm thịt dù là ở hộ gia đình hay quy mô công nghiệp.
