Lễ cắm nêu cúng lúa là nghi lễ ko thể thiếu được trong cuộc sống tâm linh của bệnh nhân M’nông nhằm mục tiêu cầu mong thần linh che chở và phù hộ cho lúa tốt, đc mùa, mái ấm gia đình no ấm, niềm vui. Lễ cắm nêu cúng lúa được diễn ra lúc lúa đã được làm cỏ, vun gốc hai lần.
Đại ý lời khấn: hôm nay ta báo cho hồn lúa, hồn kê, hồn bầu, hồn bí ta sẽ cắm nêu cúng lúa. các thần lúa, thần kê, thần đậu, thần mướp tới ngày đó những thần gọi nhau về ăn lợn, ăn gà, ăn vịt, uống rượu nhà ta. Mời những thần ở luôn nhà mình. Khấn vái hẹn ngày với những thần lúa kết thúc, chủ rẫy khai mạc khiến nêu cúng lúa.
Lễ cắm nêu cúng lúa
được thực hiện như sau: Buổi
sáng sủa ngày
chuẩn bị cắm nêu cúng lúa, chủ rẫy
rời khỏi khu rẫy sẽ cúng lúa, lấy dây buộc túm phần lá của vài bụi lúa
& khấn
thông báo cho thần lúa biết ngày
khiến lễ cắm nêu cúng lúa.
Lễ vật gồm: lợn, gà, vịt, rượu, hai cây nêu đã làm cho (một cây để cắm trước nhà, một cây cắm ở không tính rẫy), cây cau rừng, cây lúa khô, củ bí kì nam (khắc thành mặt người). các con vật hiến sinh này đều đc buộc quanh cột nêu từ tối hôm trước cho tới sáng hôm sau.
Tối hôm đó
chủ nhà khấn vái mời
các thần lúa, thần ngô, thần đậu, thần mướp, thần bầu bí
đến ăn lợn gà
và ở lại
nhà của mình.
sáng hôm sau gia chủ giết các con vật hiến sinh này lấy tiết, mật, gan, tim và một con gà đem vào rẫy làm lễ cúng. Chủ rẫy dựng một cây nêu ở bên trên rẫy và lấy tiết con vật hiến sinh thoa vào cây nêu, van ơn thần lúa yên tâm ở lại có rẫy gia đình ngôi nhà của mình. Rồi khấn: Ơi rừng núi tổ tiên, hỡi các thần: thần lúa, thần rừng, thần suối, thần rau. bây giờ mời những thần về trên đây cộng gia đình tôi ăn một giở cơm trắng, gia đình tôi khiến cho lễ cúng những thần, xin các thần phù hộ đảm bảo an toàn cho rẫy lúa mái ấm gia đình tôi đc có lợi, được trúng mùa, ngăn không cho con sâu, con chuột, con sóc gắp phá hoại rẫy lúa, bởi vậy mái ấm gia đình tôi nghèo mong các thần thông cảm, với tiết ăn tiết, với gan ăn gan, có rau ăn rau, sở hữu gà ăn gà, có vịt ăn vịt…. những thần hãy cùng mái ấm gia đình tôi uống rượu bắt buộc. Hỡi những thần hãy về trên đây cộng ăn cơm cộng uống rượu bắt buộc cùng mái ấm gia đình sở hữu bà con.
lúc cúng rẫy kết thúc, gia chủ chặt một số cây cau rừng đưa về cộng có củ bí kì nam (tượng trưng cho thần giữ nhà) đem về đặt trước nhà để xua đuổi ma quỷ. Người M’nông quan niệm rằng, củ bí kì nam sẽ giữ cho gió bão không tràn qua rẫy, các thần xấu, thần độc ác như thần Krăch, thần Ndu thấy củ bí kì nam cũng nên tránh xa, không vào phá rẫy.
Cúng trên rẫy dứt, về nhà: chủ nhà lấy tiết gà, vịt thoa vào cây nêu ở nhà rồi khấn vái: lúc này mời các thần sâu, thần mối về nhà uống rượu, ăn thịt, mong những thần sâu, thần mối ăn no uống say bảy tám ngày ngay lập tức, ngủ thật say ba bốn tháng mới tỉnh, ko ra đc rẫy để phá lúa. Bà vk chủ rẫy hát cúng: Hỡi các thần hãy xua đuổi con chuột, con sóc, con heo rừng hạn chế xa ko vào rẫy phá lúa, phù hộ cho mái ấm gia đình được mùa, gia đình tôi sẽ làm lễ tạ ơn những thần.
sau đó người nhà cũng không quên mời khách tới chung vui sở hữu mái ấm gia đình, họ cộng nhau gặp gỡ ca hát, nhấp những ché rượu phải vui lòng. Rồi đa số người khai mạc uống rượu, người trộn lúa giống lúc trỉa lúa được mời uống trước, tiếp tới gia chủ & bà con bạn bè trong bon xã. đông đảo người vừa uống rượu vừa đánh chiêng hát múa vui mừng cộng hòa quyện với tiếng động hùng vĩ của núi rừng trầm bổng, chiếc âm hưởng của cuộc sống thường ngày lao lực nơi núi rừng hoang sơ. bây giờ, người M’nông ở làng mạc Đắk Ngo (Tuy Đức) vẫn bảo trì nghi lễ này.
Trung tâm từ thiện HCM –
Nhà May Mắn
Địa chỉ: 19A, Đ. Số 1, Kp 9, P. Bình Hưng Hoà A Q. Bình Tân, Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam
Hotline : 090 906 2528
Web site : https://maison-chance.org/shop
