Trong những chuyến trekking, khi bị lạc ở trên núi, sa mạc hoặc lênh đênh trên biển, bạn càng tìm được nhiều nguồn nước thì cơ hội sống sót càng cao. Dưới đây là một vài cách khá cơ bản để bạn tham khảo.
Tìm nguồn nước & mạch nước
Ngoài những nơi có thể tìm thấy nước dễ dàng như: Sông, suối, ao, hồ, mương, lạch, giếng, mạch nước…, chúng ta còn có thể tìm thấy nước ở những nơi như:
– Dọc theo bờ biển hoặc bờ hồ nước mặn, các bạn đào một lỗ ở nơi vùng đất trũng, cách bờ khoảng 30m. Hoặc sau một đụn cát đầu tiên, nếu thấy nơi đó có cỏ mọc hay đất ẩm ướt, hy vọng có nước ngọt hay nước có thể uống được.
Đào lỗ ở những vùng này, các bạn nên chú ý: Khi đến lớp cát ẩm, các bạn phải ngưng đào để cho nước rỉ ra từ từ, không nên đào sâu nữa, vì sẽ gặp nước mặn.
– Đi lần theo những con sông, suối khô cạn, tìm dưới những lớp đá chồng chất ở những khúc quanh của lòng sông hoặc bờ sông. Hay đào những hố nhỏ nơi có cát ẩm ướt. Vì ở đây có thể ẩn chứa những mạch nước.
– Đi ngược về nguồn sông, suối cạn, ở đó có thể còn những mạch nước rỉ hay đất ẩm chứa nước.
– Đào lỗ ở vùng trũng thấp, giữa những đồi cát, nơi có cỏ xanh hoặc đất ẩm.
– Các bạn cũng có thể tìm thấy những vũng nhỏ chứa nước ở các khe mương, sau các tảng đá lớn, dưới chân các vách núi… Những vũng nầy không thấm xuống đất, vì nó nằm trên một lớp đá hay đất sét nhão. Cũng ít bị bốc hơi vì được che khuất ánh nắng mặt trời.
– Đào một lỗ nhỏ ở khu vực sình lầy hay đá ẩm ướt, sâu khoảng từ 3 – 6cm, chỗ đất mềm. Nước sẽ từ từ rỉ ra trong hố. Nước này có thể lọc để dùng.
Nếu chỉ có cát ướt hay bùn nhão thì các bạn dùng một miếng vải sạch hay áo sạch, bỏ vào trong đó, túm lại rồi vặn xoắn mạnh, nước sẽ chảy ra. Nước “sản xuất” theo kiểu này thường không được trong sạch, cần phải lọc và khử trùng trước khi sử dụng.
– Các bạn còn có thể tìm thấy nước mưa đọng lại từ trong các hốc cây đại thụ, hoặc trong các lóng tre bị mắt kiến (tre bị kiến đục mắt). Nếu lắc mà nghe tiếng óc ách, thì khía phía dưới từng lóng tre để hứng nước. Ta thường gặp ở những cây tre bánh tẻ (không quá già hoặc quá non) cũng chứa nước.
Ngưng tụ hơi nước dưới mặt đất
Chọn một khu vực ẩm ướt, được ánh sáng mặt trời chiếu nhiều nhất trong ngày. Nếu là quanh bờ biển cũng tốt. Bạn đào một cái hố hình phễu, đường kính khoảng một mét, sâu cỡ tới thắt lưng. Khu vực càng ẩm thì hố càng cạn. Đặt ở dưới đáy hố một vật dụng để chứa nước, rồi phủ lên trên miệng hố một tấm nylon sạch và trong suốt, dằn đất, đá cho kín xung quanh mép, ở giữa bỏ một cục đá làm cho tấm nylon thụng xuống ngay ở miệng vật chứa nước. Sức nóng mặt trời làm cho đất ẩm bốc hơi, đọng lại bên mặt dưới của tấm nylon, chảy dài xuống và nhỏ vào vật chứa nước nằm dưới đáy hố. Một hố tốt có thể cho một lít nước uống mỗi ngày. Nếu có thể thì dùng một ống nylon hay ống trúc, thông mắt, để cắm một đầu vào vật đựng nước, một đầu ra khỏi miệng hố, khi cần thì có thể hút nước qua ống mà không phải mở tấm đậy lên.
Bạn có thể bỏ thêm cỏ ẩm ướt vào bên dưới hố để tăng lượng hơi ẩm, miễn sao cỏ không độc.
Phương pháp này có thể được áp dụng ở những vùng hoang mạc khô cằn, bằng cách bỏ xuống hố một số thân cây mọng nước đã được chặt nhỏ như xương rồng…
Sau khi thu được nước, bạn có thể bỏ vào nước vài mảnh than từ lửa củi để khử mùi và làm cho nước có vị tốt hơn rồi để yên càng lâu càng tốt. Sau đó gạn nước ra chầm chậm và đem đun sôi trước khi uống.
Ngưng tụ nước biển
Nếu bạn lênh đênh trên biển mà tàu lại hết nước thì cũng đừng hoảng sợ. Bạn hãy tìm một cái chậu càng lớn càng tốt, đặt nó ở một nơi nhận được nhiều ánh nắng mặt trời và đổ nước biển vào đó. Nó sẽ thay cho cái hố mà bạn phải đào để ngưng tụ hơi nước trên đất liền. Rồi thực hiện theo cách ngưng tụ như đã nói bên trên. Nước thu được hoàn toàn tinh khiết và bạn có thể uống trực tiếp.
Lấy nước từ sương mù
Đây là một phương pháp lấy nước mới nhất do các kỹ sư của Canada và Chile phối hợp nghiên cứu. Họ đặt ở sa mạc Atacama phía Bắc Chili, 75 mảnh lưới bằng Polystyrene, mỗi mảnh rộng 12m x 4m. Những mắc lưới đó đã thu những giọt nhỏ của sương mù góp lại thành những giọt nước. Nó chảy tự nhiên vào một cái máng ở dưới những mảnh lưới, rồi theo những ống dẫn, đổ vào bể chứa. Mỗi mét vuông lưới thu được trung bình từ 3 đến 4 lít nước/ngày, đủ để cung cấp cho một làng chài trong vùng Chungungo.
Những đề án tương tự cũng đang được thực hiện trong vùng núi khô cằn ở Pérou, Equateur, Kenya, Ấn Độ, Yémen và Philippines.
Nước từ thực vật
Các loại trái cây, thân cây mọng nước như tre, chuối, dừa, các loại dưa… hoặc dây leo lớn trong rừng cũng là những nguồn cung cấp nước và thức ăn cho bạn. Tuy nhiên, trước khi ăn chúng, bạn phải chắc chắn chúng không có độc hay gây dị ứng đối với cơ thể.
Hầu như tất cả các loại dây leo trong thiên nhiên đều chứa nước, nhất là các loại dây leo thân mềm. Tuy nhiên, trước khi sử dụng cũng phải biết rõ tính chất loại dây leo đó. Các loại nước ở dây leo có những mùi vị khác nhau, có khi gây ngứa cổ, cho nên cần phải nếm thử, nhưng hầu hết là tinh khiết. Để lấy nước, bạn dùng dao chặt xiên ở phần gốc, gần mặt đất. Kê bình chứa vào để hứng nước. Sau đó với lên, hoặc leo lên một đoạn, chặt mở miệng một vết sâu hơn phân nửa dây leo, nước sẽ từ từ chảy vào bình.
Bạn cũng có thể chặt đứt hẳn một đoạn dây leo dài khoảng 1 mét (chặt gốc trước ngọn sau). Cầm dựng thẳng lên, kê phần gốc vào miệng, nước sẽ chảy từ từ xuống. Khi hết nước, thì bạn chặt một đoạn khác.
Cây chuối mọc hoang hay được trồng rất nhiều ở những vùng nhiệt đới. Muốn có nước, bạn có thể dùng một lóng trúc hay nứa, cắt vát một đầu, chọc vào giữa thân cây chuối, đầu kia của lóng trúc buộc một túi ni lông để hứng lấy nước chảy ra mà uống. Hoặc bạn chặt ngang thân chuối, cách mặt đất chừng 1 gang tay (20cm). Khoét một lỗ hình chén ở giữa, sâu xuống cho đến phần gốc (củ). Chừa bẹ chung quanh vừa đủ dày để giữ nước. Khoảng một giờ thì nước trào lên, các bạn múc đổ vào bình chứa nước, và cứ tiếp tục như thế cho đến khi kiệt nước. Mỗi gốc chuối làm như vậy, có thể cho ta nước từ 4 – 5 ngày.
Trường hợp gặp cây dừa mới ra hoa mà chúng ta thì rất cần nước. Hãy níu cuống hoa cho cong xuống và cắt chỗ giáp cuống với buồng hoa. Dùng bao nylon chụp lại để hứng nước. Đừng để không khí tiếp xúc nhiều với vết cắt, nếu không, thì cứ 12 giờ lại phải cắt thêm một lát mỏng, vì váng đã đóng bít các lỗ hỗng dẫn nước. Với cách này, mỗi cây dừa sẽ cho các bạn 1 lít nước trong một ngày đêm. Tương tự với cây thốt nốt thì bạn cắt một đoạn ở đầu cuống hoa, rồi buộc bao nylon hay ống dẫn nối với bình chứa.
Ở những vùng đất khô cằn hay hoang mạc, thường gặp những cây xương rồng khổng lồ Saguaro (không thấy ở Việt Nam) thân cây chứa rất nhiều nước. Để lấy nước, ta lựa những cây thấp, mọng nước (khía căng, không lõm sâu), cắt ngang thân cây, rồi dùng gậy hay tay, quậy một lúc ở trong ruột cây, nó sẽ cho chúng ta một chất nhờn tựa như thạch, có thể ăn để đỡ khát.
Ở trong những vùng băng tuyết, bạn có thể lấy nước ở những dòng suối chảy nhanh không kịp đóng băng. Nhưng nếu sông, suối, hồ… đã đóng băng rồi, hãy tìm những chỗ có tuyết phủ vì có thể băng ở đây mỏng hơn chỗ khác, dùng rìu băng hay khoan đục thủng một lỗ. Khi đục, nhớ cột dụng cụ vào đầu một sợi dây, đầu kia neo vào đâu đó trên băng, để nếu băng vỡ bất ngờ, bạn không xẩy tay tuột mất dụng cụ. Ban đêm, để cho lỗ thủng không đóng băng trở lại, bạn đậy trên lỗ một miếng vải rồi phủ tuyết lên.
Nấu chảy băng tuyết trên lửa cũng là một cách tạo ra nước. Bỏ băng tuyết vào nồi và nấu trên lửa. Cách khác để lấy nước là bỏ băng tuyết vào một cái bao vải sạch, rồi treo lên cạnh một ngọn lửa. Đặt một cái chậu phía dưới để hứng nước. Sức nóng của ngọn lửa sẽ làm cho tuyết tan ra chảy xuống chậu, và cũng sức nóng đó, giữ cho nước trong chậu không đóng băng.
Ngoài ra, chúng ta có thể hứng lấy nước sương vào ban đêm đến rạng sáng, hay nước mưa.
Bạn cũng đừng quá chú tâm đến việc lấy nước uống vào cơ thể mà quên cách giữ cho cơ thể ít thoát nước nhất. Đó là bạn phải tìm cách hạ nhiệt cơ thể vào lúc nóng và sưởi ấm vào lúc lạnh.
Quan sát và theo dõi các loài động vật
Ở trong sa mạc hay những vùng khô cằn, quan sát và theo dõi các động vật, côn trùng là phương pháp giúp chúng ta có thể phát hiện ra những nơi có nước.
– Côn trùng rất phụ thuộc vào nước, chúng chỉ sống ở những nơi mà nước chỉ ở trong tầm bay của chúng (nhất là loài ong). Các bạn hãy theo dõi và quan sát kỹ hướng bay của chúng.
– Các động vật thường đi tìm nước uống vào buổi sáng sớm và lúc chiều tối. Theo dõi tìm kiếm các lối mòn của chúng, vì có khi những con đường mòn này chúng đã sử dụng từ rất nhiều năm, dẫn đến những nơi có nước.
– Chim cu rừng thường hay có thói quen đậu trên các cành cây, lùm bụi, ở những nơi gần nước vào mỗi buổi chiều.
– Chim chóc thường bay đến và bay đi từ nơi có nước, ở nơi có nước, chúng bay vòng vòng hoặc tập hợp lại thành đàn lớn.
– Theo dấu chân của bầy voi rừng, chắc chắn sẽ dẫn các bạn đến khu vực có nguồn nước.
– Những con chim săn mồi thường sử dụng máu của con mồi như là một loại chất lỏng, nên ít dùng đến nước.
Người Bédouins ở sa mạc Sahara cho rằng: Những con chim bay đến nơi có nước thì bay thấp và bay thẳng, còn những con chim bay từ chỗ có nước về, thì bay nặng nề, đập cánh mạnh mẽ (tiếng vỗ cánh kêu lớn) và thường xuyên đậu lại để nghỉ ngơi.
Theo Wanderlust Tips
